"Dla Was" - Dominique Mainard

Mam olbrzymi dylemat i nie potrafię ustosunkować się do książki „Dla Was” francuskiej pisarki Dominique Mainard. Pierwsze strony zapowiadały ciekawą historię i wiedziałam, że w „Dla Was” chodzi o coś więcej, niż tylko zabawianie czytelnika ciekawą fabułą. Dało się wyczuć opowieść będącą pewnego rodzaju rachunkiem sumienia, swoistą wiwisekcją, jakiej dokonuje na sobie narratorka. Ale im więcej przeczytanych strony, tym coraz większe miałam wątpliwości i pojawiała się niechęć wobec książki. Odniosłam wrażenie, że nagle autorka straciła dar przekonywania i pozwoliła, aby jej powieść przeistoczyła się w banalną historyjkę z ckliwym zakończeniem. I to mnie postawiło między przysłowiowym młotem a kowadłem. Bo opowieść o Delphine – młodej właścicielce agencji o prostej i dającej do myślenia nazwie „Dla Was”, której to działalność polega na uszczęśliwianiu ludzi, wydała mi się intrygująca. Oto wyrachowana i pozbawiona skrupułów przedsiębiorcza kobieta spełnia zachcianki swoich klientów, realizuje ich marzenia, sprzedaje swoją duszę i ciało. Oto myśląca i dążąca do celu kobieta, która za wszelką cenę, nie wiedząc o tym, pragnie miłości, której nigdy w życiu nie zaznała. Ta warstwa wydała mi się naprawdę świetnie skonstruowana. Ale w pewnym momencie opowieść Delphine, która wspomina i opisuje działalność swojej agencji, niejako próbując wytłumaczyć samą siebie, wybielić i usprawiedliwić swoją życiową postawę, zaczyna tracić na wartości, zamienia się opowieść z gatunku zwykłych obyczajowych historyjek, jakich pełno wszędzie. Co straszne to to, że według mnie powieść traci w chwili, kiedy na scenę wkracza … uczucie. Refleksyjność i zaduma zamienia się w sentymentalny i naiwny płacz. Dlatego mam problem z powieścią „Dla Was” Dominique Mainard. Z jednej strony wydaje mi się nieprzeciętna, dotykająca bolączek człowieka, a z drugiej strony mam żal do autorki za tak naiwne i przewidywalne zakończenie. Nawet fakt, że to zakończenie nie jest jednoznaczne, nie daje mi poczucia ulgi. Czuję rozgoryczenie tak banalnym ucięciem historii.

Nie mogę jednak napisać, że książka nie zrobiła na mnie żadnego wrażenia. Tym, co uderza i od razu rzuca się w oczy, jest działalność Delphine. Do jej agencji trafiają ludzie, którym w życiu z różnych powodów coś się nie udało. Są to z reguły ludzie nieszczęśliwi, pragnący znaleźć pociesznie, pragnący choć na chwilę poczuć się dopieszczonym przez los. Delphine ich pociesza, karmi ich złudzeniami na ich własne życzenie, buduje im alternatywną rzeczywistość, w której nie ma porażki, smutku, żadnej niedoli. „Dla Was” to agencja, które zamienia myśl w sen.

„Człowiek, który śni, jest bogiem, człowiek, który myśli – żebrakiem".

Powieść Dominique Mainard zdobyła z 2009 roku nagrodę Prix des Libraires (Nagrodę księgarzy). Może więc tylko ja mam dylemat czy warto, czy nie warto po nią sięgnąć?