„Przetrzymać tę miłość” - Ian McEwan

Ian McEwan „Przetrzymać tę miłość”

Mam mieszane uczucia, czy lekturę zaliczyć do udanych. Nie była zanadto wciągająca i nie czytałam jej z wypiekami na twarzy. Fabuła ciekawa, choć momentami niepotrzebnie urozmaicana. Narracja trochę nudnawa i bez polotu. Do plusów mogę chyba jedynie zaliczyć fakt, że po zakończeniu czytania uzmysłowiła mi, jak skomplikowana potrafi być natura ludzka. A w szczególności, kiedy jakiś element zaczyna szwankować. Kiedy urojenia i obsesje człowieka stają się zagrożeniem dla życia innej osoby.

W „Przetrzymać tę miłość” mamy taki przypadek – urojonej miłości, na dodatek miłości mężczyzny do mężczyzny, z podtekstem nie seksualnym, tylko religijnym. Religijny fanatyzm w połączeniu z urojoną miłością może być ciężkim przypadkiem chorobowym. I takim przypadkiem zajął się McEwan.

Książka jest jakby thrillerem, ale jak na thriller nie przeraża. Bo natrętny Jed Parry nawet kiedy prześladuje swoją ofiarę, nie wydaje się tak naprawdę groźny. A Joe Rose jest twardym i mocno stąpającym po ziemi facetem, który stara się mieć zawsze nerwy ze stali.

Mam wrażenie, że McEwanowi nie do końca udało się ukazać ludzi uwikłanych w relacje psychopatycznej, urojonej i natrętnej miłości. Brakowało mi zdecydowania, realności i wiarygodności. Ciekawiło mnie jednak, jak fabuła zostanie rozwinięta i zakończona.

Paranoiczna miłość Jeda stawała się momentami równie absurdalnie śmieszna, jak śmieszna i pozbawiona charyzmy wydawała mi się postać Joe. Postaciom McEwana zabrakło autentyczności. Uważam, że McEwan miał świetny pomysł na książkę, ale go zmarnował. Nie wykorzystał do końca, pomimo posiadanego warsztatu literackiego. A pomysł na książkę naprawdę był przedni. Choć może nie nowatorski.

Paranoiczne i urojone uczucia Jeda do Joe, w terminologii medycznej zwane syndromem de Clerambaulta, stają się przyczyną rożnych zmian w życiu tego drugiego. Powodują konflikt w związku Joe i Clarissy. Burzą uporządkowane życie dwojga kochających się ludzi. Są męczące i tak natrętne, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Można przewidzieć, jak taka historia może się zakończyć. Albo tragedią, albo...

W książce McEwana zakończenie nie jest najważniejsze. Najważniejsze jest chyba uzmysłowienie ludziom, że w każdym zdrowym społeczeństwie, można znaleźć człowieka, którego psychika została uszkodzona właśnie przez społeczeństwo. Bo pewne dolegliwości, przypadłości i zniekształcenia ludzkiej psychiki są wytworem społeczeństwa. I podobno na takie nie ma lekarstwa. Pozostaje izolacja. Chorą tkankę się usuwa. By społeczeństwo mogło normalnie funkcjonować.

Na koniec powiem, że to moje drugie spotkanie z pisarstwem Iana McEwana. I choć ani „Betonowy ogród”, ani „Przetrzymać tę miłość”, nie zostaną przeze mnie zapamiętane, jako lektury wyjątkowe, to jednak nie zrażam się i chętnie sięgnę po inne książki tego brytyjskiego pisarza. Bo czyta się dobrze i po czytaniu w głowie pojawiają się refleksje i pytania. A to chyba dobrze.

PS. Okładka filmowa jest koszmarna. A polski tytuł kompletnie nietrafiony; po angielsku tytuł brzmi: „Enduring love”. Myślę, że można było użyć lepszego tłumaczenia.