"Rosario Tijeras" - Jorge Franco

Książkę Jorge Franco „Rosario Tijeras” kupiłam wiele miesięcy temu na jakiejś wyprzedaży w hipermarkecie, tzn. wygrzebałam ją w boxie spośród mnóstwa innych oczekujących na zlitowanie się. Kupiłam, przyniosłam do domu, wstawiłam między inne na półkę i o niej zapomniałam. Jakiś czas potem przeczytałam w Dużym Formacie artykuł „Z Jorge Franco podróż z Macondo do McOndo” i przypomniałam sobie, że ja przecież mam w domu książkę Jorge Franco. Przypomniałam sobie i … znów zapomniałam o tej książce. Kilka dni temu rozglądając się po półkach, co by tu wziąć do czytania, mój wzrok spoczął na pomarańczowym grzbiecie. Wzięłam książkę, przyjrzałam się okładce z ciekawą ilustracją Kamila Targosza i zaczęłam czytać.

Od samego początku lektury denerwował mnie płaczliwy ton głosu narratora opowiadającego nam o diabolicznej kobiecie z miasta Medellin, tytułowej Rosario Tijeras. Od samego początku lektury wydawało mi się, że takich facetów nie może być w twardym i bezgranicznie brutalnym świecie kolumbijskich gangów i organizacji przestępczych. Narrator, którego imię poznajemy na samym końcu książki, wkurzał mnie swoim umizgiwaniem, brakiem odwagi, uniżonością, służalczością. Wkurzał mnie jego babski płacz i zamiast na nieznośnej i wyrachowanej Rosario, to na nim moja uwaga skupiła się bardziej. W sumie to oni oboje są bohaterami książki Franco. Narrator opowiada nam historię Rosario, a przy tym poznajemy jego olbrzymie przywiązanie i uczucie, jakim ją darzy. Jest w niej zakochany, ale w imię przyjaźni z Emiliem, aktualnym facetem Rosario, jak również w imię zaufania, jakim jego darzy sama Rosario, nasz nieco żałosny i sentymentalny narrator, jak piesek lata wokół swojej pani, godzi się na wszystko i tylko nocą wyje samotnie do księżyca. Ech, moim zdaniem facet bez jaj! Choć w sumie Jorge Franco stworzył całkiem ciekawą postać, zaprzeczającą wizerunkowi kolumbijskiego maczo. Nasz chłoptaś nie zabił nikogo, jest na każde zawołanie Rosario i ma rozdarte serce słuchając jak jego przyjaciel zabawia się z nią. A Rosario? Ona wyczuwa tą miłość, jednakże nie może sobie pozwolić na delikatność, jest przecież znana w Medellin, w torebce ma zawsze pistolet, zbijała i zabija, pracuje dla ludzi, o których lepiej nic nie wiedzieć. Tutaj to ona ma jaja, a nie jej dwaj przyjaciele, których okręciła sobie wokół małego paluszka. No i ten przydomek, Rosario Nożyczki. Lepiej nie wiedzieć, skąd się wziął.

Zastanawiam się, dlaczego Gabriel Garcia Marquez powiedział: „To właśnie jemu spośród kolumbijskich autorów chciałbym przekazać pałeczkę.”? Trudno mi znaleźć odpowiedź, bo obaj autorzy wydają mi się kierować w pisarstwie zupełnie innymi priorytetami. Marquez to przecież realizm magiczny. A Franco jest do bólu brutalny, owszem balansuje w obszarze realizmu, ale raczej popularnego/kiczowatego/wyzutego z elegancji i wrażliwości. Może Marquez w przeciwieństwie dostrzegł wartość? Podobieństwo natomiast dostrzegam do filmów duetu Tarantino&Rodriguez. Owszem, mamy u Franco do czynienia z identyczną manierą budowania na bazie historii kryminalno-obyczajowej nowej legendy, która będzie opowiadana z należytym szacunkiem. Mamy członkinię Plutonu Śmiercionośnych Żmij, czyli Czarną Mambę, mamy rewelacyjnego Maczetę, a więc może też być Rosario Tijeras. Tacy ludzie wymagają odpowiedniej oprawy, o nich nie można opowiadać banalnie. Oni błyszczą, jak diamenciki w kolii, a że ta kolia jest sztuczna? Czy to ważne? Ich legendy będą krążyć po świecie, aż zatrze się zupełnie granica między fikcją a rzeczywistością. Podobno w Medellin na cmentarzu San Pedro jest grób Rosario…

Liczą się wrażenia. I tak „Rosario Tijeras” robi wrażenie, choć mogłoby być ono lepsze.

Film, nakręcony na podstawie powieści Franco mam zamiar wkrótce obejrzeć.